تاریخچه تولید پرکلرواتیلن
پرکلرواتیلن اولین با در سال ۱۸۲۱ توسط مایکل فارادی کشف شد. او دریافت که کلرینولیز هیدروکربن ها در دمای بالا می تواند پرکلرواتیلن تولید کند زیرا دمای بالا می تواند باعث تجزیه هیدروکربن ها و تولید محصولات جانبی شود.
پرکلرواتیلن
نام های دیگر پر کلرواتیلن : تتراکلرواتیلن ، اتیلن تترا کلراید.
فرمول شیمیایی : C2Cl4.
مشخصات : مایعی سمی و خطرناک است.
حالت فیزیکی : مایع بیرنگ با بوی شیرین ملایم.
خواص فیزیکی:
نقطه جوش : ۱۲۱ درجه سانتی گراد
نقطه ذوب: ۲۲/۵ – درجه سانتی گراد
فشار بخار: ۱۴٫۲۵
چگالی بخار: ۵٫۸۳
حلالیت : عملا نامحلول در آب
پرکلرواتیلن
ترکیب شیمیایی پر کلرواتیلن که عموماً با نام “پِرک” نیز نامیده می شود یک ترکیب آلی است و در حالت طبیعی به شکل مایع بی رنگ، غیر قابل اشتعال، دارای بویی شبیه به اتر و با مزه ای تقریباً شیرین است. در ابتدا از این ماده آلی در صنایع با هدف تمیز کردن الیاف و پارچه ها استفاده می شد؛ از طرفی دیگر، پرکلرواتیلن برای حذف کردن گریس و چربی از روی فلزات نیز به کار گرفته می شد. به این ترتیب، خاصیت تمیز کنندگی که کاربرد مهم این ماده است، به مرور زمان نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
ویژگی ها و خواص فیزیکی و شیمیایی تتراکلرواتیلن به صورت زیر معرفی می شوند:
- نام ترکیب: پرکلرواتیلن
- نام های متداول: تتراکلرواتیلن (یک ترکیب آلی کلر-کربن)
- فرمول مولکولی: C2Cl4
- خطر: غیر قابل اشتعال
- حلالیت در آب: به طور بسیار اندکی و آرام در آب حل می شود (15/0 گرم در یک لیتر آب در دمای 25 درجه سانتی گراد)
- حلالیت در سایر حلال ها: محلول در بسیاری از حلال های آلی
- جرم مولی: 82/165 گرم بر مول
- دانسیته: 622/1 گرم بر سانتی متر مکعب
- نقطه جوش: 1/121 سانتی گراد
- نقطه ذوب: 19- درجه سانتی گراد
- فشار بخار: 14 میلی متر جیوه در دمای 20 درجه سانتی گراد
بازار پرکلرواتیلن
میزان تولید ترکیب شیمیایی تتراکلرواتیلن در بازارهای جهانی، چیزی حدود 1 میلیون تن در هر سال گزارش شده است. این رقم در سال 1985 به ثبت رسیده و البته رشد بازار جهانی این ماده شیمیایی در حال حاضر، بسیار گسترده تر است. خرید و فروش پرکلرواتیلن به صورت فله ای در تانکرهای مخصوص و همچنین به صورت حمل با بشکه ها و مخازن انجام می گیرد. این ماده از نظر اشتعال پذیری یا خطر در هنگام حمل و نقل در دسته 2 طبقه بندی می شود.
ارزش صادراتی پرکلرواتیلن در بازارهای جهانی، رقمی معادل 128 میلیون دلار می باشد. کشور آلمان (8/46 میلیون دلار)، برترین صادر کننده این ماده بوده و کشور چین نیز برترین وارد کننده آن می باشند. کشورهای فرانسه (23 میلیون دلار)، آمریکا (6/22 میلیون دلار)، بلژیک – لوکزامبورگ (29/6 میلیون دلار) و جمهوری چک (98/5 میلیون دلار)، بزرگ ترین کشورهای صادر کننده پرکلرواتیلن می باشند.
موارد ایمنی مربوط به تتراکلرواتیلن
در کنار کاربرد پرکلرواتیلن بد نیست نکات ایمنی مربوط به آن را نیز بدانیم. ظروف و مخازن حاوی ترکیب شیمیایی تتراکلرواتیلن باید به دور از منابع تولید حرارت و جدا از تماس با ترکیبات اکسید کننده، ذخیره و نگهداری شوند. محیط انبارهای ذخیره این ماده آلی باید خشک و خنک بوده و حتماً از تهویه مناسب برخوردار باشد. تتراکلرواتیلن باید در مخازن یا ظروف ساخته شده از فولاد ضد زنگ، نگهداری شوند؛ ظروف آلومینیومی یا کربن استیل نیز برای این کار مناسب می باشند.
بررسی ها در مورد خطرات و ملاحظات شیمیایی ترکیب پرکلرواتیلن نشان داده اند در تماس بودن افراد با این ترکیب در مقادیر بسیار اندک، خطرات حادی در پی ندارد اما در طولانی مدت می تواند مواردی چون سرطان را به وجود آورد. پیشنهاد می شود تمام افرادی که با این کاده سروکار دارند حتماً لباس کار و ماسک استفاده کنند.
